Archeologiczna symfonia na bas, chór i orkiestrę

autor zdjęcia: Bogdan Żurawski

źródło: Rzeczpospolita

Graffiti pielgrzymie wyryte na północno- -wschodnim filarze Rafaelionu

autor zdjęcia: Bogdan Żurawski

źródło: Rzeczpospolita

Nawa główna górnego kościoła pod wezwaniem Archanioła Rafała (Rafaelion) w czasie wykopalisk i prac rekonstrukcyjnych

autor zdjęcia: Bogdan Żurawski

źródło: Rzeczpospolita

Artysta malarz Wojciech Chmiel studiuje wizerunek św. Damiana w świetle kaganka

Odkrycia w Banganarti zainteresowały znawców muzyki sakralnej i hymnografii bizantyjskiej. W Polsce te wielkopostne hymny zapisane po grecku na ścianach świątyni nad środkowym Nilem zafascynowały wybitnego kompozytora – prof. Pawła Łukaszewskiego z Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina, znakomitego znawcę muzyki sakralnej.

W marcu 2003 r. „Rzeczpospolita” informowała: „Do kraju powrócili polscy archeolodzy, którzy badali pozostałości chrześcijańskiego kościoła wzniesionego na wyspie na Nilu; dziś miejscowość ta nosi nazwę Banganarti (w języku nubijskim: Wyspa Szarańczy), znajduje się na terytorium Sudanu. Świątynię otoczono murem obronnym, w ten sposób powstała sakralna warownia – miejsce pochówku królów starożytnej krainy Nubii, leżącej w środkowym biegu Nilu, między III a IV kataraktą. Jej początki sięgają VI wieku”.

Laurka dla polskich archeologów

Już wtedy polskie wykopaliska i towarzyszące im prace konserwatorskie zdobyły uznanie międzynarodowej społeczności badaczy. Ale nikt wtedy nie przypuszczał, że ta archeologiczna kampania po upływie dwóch dekad wciąż będzie trwała i doprowadzi do tak nieoczekiwanego i niebywałego finału.

O odkryciach w Banganarti i w ogóle w Dolinie Nilu „Rzeczpospolita” pisała wielokrotnie, informując na bieżąco o dokonywanych tam odkryciach. Samo ich wyliczenie w tym artykule zajęłoby zbyt dużo miejsca. Dlatego pozostańmy przy najważniejszym odkryciu, a są nim dwa kościoły chrześcijańskie wybudowane w odstępie 400 lat – w tym samym miejscu, dosłownie jeden nad drugim, na dwóch poziomach. Mieściło się tam sanktuarium Rafała...